ไม่มีใครรู้ว่า “ตุ๊กตาตัวแรกของโลก” นั้น เกิดขึ้นมาเมื่อใด เกิดขึ้นที่ไหนและใครเป็นผู้สร้างมันขึ้นมาเป็นคนแรก แม้ว่าศัพท์ภาษาอังกฤษคำว่า “doll” ที่แปลว่า ตุ๊กตา จะมีรากศัพท์มาจากภาษาอินเดียโบราณ แต่ก็ไม่มีหลักฐานใดบ่งชี้ชัดว่า ตุ๊กตามีต้นกำเนิดจากอินเดียหรือไม่ ? เพราะในภาษาอินเดียโบราณนั้น ดอลล์ (doll) จะหมายถึง ลูกสาวตัวน้อยๆ ]]> admin@artedchula.com (ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล) ปิยะแสง เล่าเรื่อง Tue, 09 Mar 2010 15:05:49 +0000 http://artedchula.com/web/index.php?option=com_content&view=article&id=129:ta-a-fu&catid=49:cat-symbols-in-the-world&Itemid=71 http://artedchula.com/web/index.php?option=com_content&view=article&id=129:ta-a-fu&catid=49:cat-symbols-in-the-world&Itemid=71

“ต้าอาฝู” ( 大阿福) เป็นตุ๊กตามงคลที่พบเห็นกันได้ทั่วไป มักสร้างกันเป็นรูปปั้นเด็กผู้ชาย และเด็กผู้หญิง ตัวกลมๆ หน้าตาน่ารัก เอกลักษณ์ของตุ๊กตาต้าอาฝูนั้นก็คือ ในอ้อมอกของเด็กชายหญิงทั้งสองนั้น จะอุ้มสัตว์วิเศษไว้ตัวหนึ่ง แลดูคล้ายสิงโต (หรือ กิเลน) และชาวจีนจะเรียกตุ๊กตาคู่นี้รวมกันทั้งสองตัวว่า “ต้าอาฝู” โดยไม่แยกว่าเป็นเด็กชายหรือเด็กหญิง  คำว่า “ต้า” (大) หมายถึง ใหญ่ หรือ แสดงความนับถือว่ามีความยิ่งใหญ่  ส่วนคำว่า “อาฝู” ( 阿福) นั้น มีความหมายแบบกลางๆ ที่หมายถึง “เจ้าความสุข”

“ตุ๊กตาไดดาลา” (Daidala doll) เป็นชื่อเรียกตุ๊กตาโบราณของกรีก ซึ่งน่าจะเป็นตุ๊กตาที่มีประวัติศาสตร์เก่าแก่มากที่สุดตัวหนึ่งของโลก  เพราะมีประวัติศาสตร์ย้อนหลังไปมากกว่า 2,800 ปีล่วงมาแล้ว ตุ๊กตาไดดาลาส่วนใหญ่จะสร้างขึ้นจากไม้แกะสลัก และบ้างก็ทำขึ้นจากดินเผา  มีปรากฎค้นพบตั้งแต่ สมัยอาร์เคอิค (Archaic) ของกรีก  ลักษณะของตุ๊กตาไดดาลาจะมีลักษณะเป็น ประติมากรรมสาวน้อยสวมกระโปรงยาวแบบชาวกรีกโบราณ มีลำคอที่สูงยาว ช่างปั้นมักลงรายละเอียดทั้งส่วนของมือ เท้า และ หน้าอก ตลอดทั้งตัวมักวาดภาพระบายสีลายพร้อย หรือขีดเขียนลายเส้นเรขาคณิตอย่างง่ายๆ รอบๆ ตัวของเธอ แต่ที่เป็นเอกลักษณ์พิเศษที่สุดก็คือ บนส่วนศีรษะของตุ๊กตาไดดาลาจะมี “สองใบหน้า” !

“ตุ๊กตามาตรีออซคา” (Matryoshka doll) หรือในภาษารัสเซียเรียกว่า Матрёшка кукла เป็นคำเรียกลักษณะของตุ๊กตาซ้อนซ่อนตุ๊กตา เนื่องจากภายในตัวตุ๊กตามาตรีออซคา จะมีตุ๊กตาแบบเดียวกันซ่อนอยู่ด้านใน ซ้อนกันเป็นชั้นๆ  เป็นกลุ่มตุ๊กตาที่สร้างขึ้นเป็นชุด ให้มีหลายๆ ขนาด แต่ละขนาดก็จะค่อยๆ เล็กลงมาเรื่อยๆ และทั้งหมดนี้จะบรรจุไว้ภายในตุ๊กตาตัวที่ใหญ่ที่สุดเพียงตัวเดียว  ส่วนใหญ่ข้างในมักมีอยู่ด้วยกันประมาณ 5 ตัว นับเป็นหนึ่งในเอกลักษณ์ของวัฒนธรรมพื้นเมืองของรัสเซีย รวมทั้งยังเป็น “ตุ๊กตาสัญลักษณ์แห่งความสมบูรณ์พูนสุขของชีวิต” และเป็นของที่ระลึกจากรัสเซียที่รู้จักกันไปทั่วโลก

“ตุ๊กตาอาคัวบา” (Akuaba doll) เป็นตุ๊กตาแห่งโชครางที่แพร่หลายในทวีปแอฟริกา และกลายมาเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมแอฟริกัน ที่แพร่หลายไปสู่ทั่วทุกมุมโลกในปัจจุบัน ความสำคัญของตุ๊กตาอาคัวบาจึงเป็น “ตุ๊กตาสัญลักษณ์แห่งการขอบุตร”

“ตุ๊กตาดะรุมะ” หรือ “ตุ๊กตาดารูมะ” (Daruma doll) นับเป็นหนึ่งในตุ๊กตาโชคราง ที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในประเทศญี่ปุ่น  เป็น “ตุ๊กตาสัญลักษณ์แห่งความหวัง” ที่สร้างขวัญกำลังใจให้แก่ผู้ที่ครอบครองเป็นเจ้าของ   ลักษณะของตุ๊กตาดะรุมะจะมีหนวด และเคราดำ ไม่มีแขน ไม่มีขา และเพราะว่าส่วนฐานด้านล่างมีลักษณะโค้งกลมมน และมีน้ำหนักมาก ในขณะที่ส่วนด้านบนจะมีน้ำหนักเบาจึงทำให้ตุ๊กตาดะรุมะจัดเป็นประเภท ตุ๊กตาล้มลุก (roly-poly dolls) ชนิดหนึ่ง เพราะเมื่อผลักไปทางด้านใด ก็จะย้อนกลับมาตั้งตรงได้อีกทุกๆ ครั้งนั่นเอง  ทั้งหมดนี้เป็นเพียงรายละเอียดภายนอกเท่านั้น  แต่จุดเด่นอันเป็นเอกลักษณ์สำคัญยิ่งก็คือ  ตุ๊กตาดะรุมะ “ไม่มีดวงตาทั้งสองข้าง !”

ขุนเขาไกรลาส (Mount Kailash) ดินแดนแห่งความเชื่อว่า เป็นที่ประทับของ องค์พระศิวะ (Shiva) หรือที่คนไทยนิยมออกเสียงเรียกว่า “พระอิศวร” เป็นดินแดนแห่งความศักดิ์สิทธิ์ ตามความเชื่อของชาวฮินดูในอินเดียว่า เป็นสถานที่ที่มีความยิ่งใหญ่เหนือคำพรรณนาใดๆ จะเทียบเปรียบได้

“เสาชัยชนะ” หรือ “เสาชัยชนะแห่งเบอร์ลิน” (Berlin Victory Column) หากเรียกในภาษาเยอรมันก็คือ ซีกัสซอยเลอน์ (Siegessäule) นับเป็นเสาอนุสรณ์แห่งชัยชนะที่โด่งดัง และมีชื่อเสียงมากที่สุดแห่งหนึ่ง ในประเทศเยอรมนีปัจจุบัน มีความสูงทั้งหมดรวม 66.89 เมตร น้ำหนักประมาณ 5,000 ตัน